Trong ngành y tế, mỗi viên thuốc từ nhà máy đến tay bệnh nhân đều phải trải qua một hành trình dài với rất nhiều bước kiểm soát — từ sản xuất, bảo quản đến phân phối. Nếu tiêu chuẩn Thông tư 48/2011/TT‑BYT hay Thông tư 36/2018/TT‑BYT đã đưa bạn tìm hiểu về sản xuất hoặc bảo quản thuốc, thì tiêu chuẩn Thông tư 03/2018/TT‑BYT – hoặc nói cách khác là “GDP trong ngành dược” chính là phần quản lý phân phối – nơi thuốc thực sự được chuyển từ kho tới tay người dùng cuối.
Vậy GDP trong ngành dược là gì và vì sao nó lại quan trọng đến vậy? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
GDP trong ngành dược là gì?
“GDP” trong ngành dược không phải là “Gross Domestic Product” như trong kinh tế, mà là viết tắt của Good Distribution Practices, hay “Thực hành tốt phân phối thuốc”.
Theo thông tư và các văn bản hướng dẫn, GDP là bộ nguyên tắc, quy định và hướng dẫn dành cho các cơ sở tham gia chuỗi phân phối thuốc — từ nhà sản xuất, kho trung tâm, nhà phân phối tới điểm bán. Người tham gia phân phối thuốc phải đảm bảo rằng thuốc giữ nguyên chất lượng, không bị hư hỏng trong vận chuyển, bảo quản và vẫn đảm bảo an toàn khi đến tay người bệnh.
Vì sao GDP lại quan trọng trong chuỗi ngành dược?
- Vì thuốc là sản phẩm rất nhạy cảm: một chuyến đi vận chuyển, một kho bảo quản không đúng điều kiện có thể làm giảm hiệu lực, thậm chí gây nguy hiểm cho người dùng.
- Nếu khâu phân phối lỏng lẻo, có thể tạo cơ hội cho thuốc giả, thuốc kém chất lượng, hoặc thuốc hết hạn được luân chuyển vào thị trường — điều này gây rủi ro rất lớn.
- Để đảm bảo chuỗi cung ứng thuốc hoạt động minh bạch, có khả năng truy xuất nguồn gốc và ổn định về chất lượng, tiêu chuẩn GDP được triển khai như một phần của hệ thống “Thực hành tốt ngành dược” — cùng với Thông tư 02/2018/TT‑BYT (GPP), Thông tư 36/2018/TT‑BYT (GSP), và tiêu chuẩn sản xuất (GMP).
Những nguyên tắc và yêu cầu cơ bản của GDP
Để đơn vị phân phối thuốc (nhà phân phối, kho, đại lý) đáp ứng được tiêu chuẩn GDP, dưới đây là một số yêu cầu cơ bản mà bạn cần biết:
- Hoạt động phân phối phải nằm trong phạm vi đăng ký kinh doanh của cơ sở. Cơ sở phân phối chỉ được phân phối thuốc có giấy phép lưu hành hoặc nhập khẩu hợp lệ.
- Cần có tổ chức và quản lý rõ ràng: sơ đồ tổ chức, phân công chức năng, trách nhiệm, quy trình rõ ràng.
- Nhân sự tham gia phân phối phải có chuyên môn phù hợp và được đào tạo về tiêu chuẩn GDP, kiểm soát chất lượng, phòng chống hàng giả.
- Kho bãi, phương tiện vận chuyển phải đảm bảo điều kiện phù hợp: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, tài liệu kiểm soát vận chuyển.
- Hệ thống hồ sơ, tài liệu cần được lưu trữ: từ biên nhận hàng, vận chuyển, giao nhận, trả lại, thu hồi — tạo khả năng truy xuất nguồn gốc.
Ai phải tuân theo tiêu chuẩn GDP?
Tiêu chuẩn GDP không chỉ áp dụng cho nhà máy sản xuất mà còn dành cho tất cả các đơn vị tham gia chuỗi phân phối thuốc:
- Nhà sản xuất thuốc hoặc nhập khẩu thuốc.
- Kho trung tâm, nhà phân phối bán sỉ.
- Các đại lý hoặc đơn vị phân phối tới cửa hàng bán lẻ hoặc bệnh viện.
Ứng dụng tiêu chuẩn GDP trong thực tế ngành dược
Hãy tưởng tượng một chuyến thuốc từ nhà sản xuất tới bệnh nhân: thuốc được bào chế đúng quy trình (GMP), bảo quản trong kho đúng điều kiện (GSP), vận chuyển tới nhà phân phối tuân thủ điều kiện, rồi tiếp tục tới nhà thuốc hoặc bệnh viện mà người dùng cuối cùng nhận được — chính tại khâu phân phối này tiêu chuẩn GDP giữ vai trò then chốt.
Cơ sở phân phối có hệ thống ghi nhận, kiểm soát nhiệt độ, thời gian, vận chuyển đúng cách và có khả năng thu hồi nếu phát hiện lỗi — đó chính là thực hành GDP hiệu quả. Nếu bạn đang học ngành Dược hoặc chuẩn bị làm việc trong mảng phân phối, hiểu GDP là bước đầu rất quan trọng.
GDP trong ngành dược là gì? – Đó là chuẩn mực “Thực hành tốt phân phối thuốc” (Good Distribution Practices) giúp đảm bảo rằng thuốc khi đến tay người sử dụng vẫn giữ nguyên chất lượng, độ an toàn và hiệu quả. Cho dù bạn đang học ngành Dược, hoặc làm việc trong kho, phân phối hoặc vận chuyển thuốc, việc hiểu và áp dụng GDP sẽ là lợi thế lớn trong nghề nghiệp và góp phần bảo vệ người bệnh.
Hãy bắt đầu từ việc tìm hiểu chuẩn GDP, ứng dụng trong thực tế và nâng cao kỹ năng nghề nghiệp của bạn để bước vào chuỗi ngành dược với tư cách chủ động, chuyên nghiệp và đáng tin cậy.
