Nếu bạn đang học hoặc quan tâm ngành Dược và từng bắt gặp cụm từ GSP, rất có thể bạn thắc mắc: “GSP trong ngành dược là gì?” Bài viết này sẽ giúp bạn tháo gỡ những khúc mắc đó: từ khái niệm, vai trò, tiêu chuẩn pháp lý cho tới ứng dụng thực tế trong môi trường ngành Dược, để bạn có cái nhìn rõ ràng và chuyên nghiệp hơn khi học và hành nghề.
GSP trong ngành dược là gì?
GSP là viết tắt của cụm từ tiếng Anh Good Storage Practices, dịch sang tiếng Việt là “Thực hành tốt bảo quản thuốc và nguyên liệu làm thuốc”.
Theo Thông tư 36/2018/TT‑BYT của Bộ Y tế, GSP bao gồm bộ nguyên tắc và tiêu chuẩn áp dụng cho các cơ sở bảo quản thuốc, nguyên liệu làm thuốc, nhằm đảm bảo rằng từ kho chứa tới vận chuyển – tất cả đều đáp ứng điều kiện bảo quản thích hợp và được quản lý nghiêm ngặt.
Nói một cách đơn giản: nếu GMP là chuẩn cho sản xuất thuốc và GDP là chuẩn cho phân phối thuốc, thì GSP chính là chuẩn cho khâu bảo quản – đảm bảo thuốc khi đến tay người dùng vẫn còn chất lượng, an toàn và hiệu quả.
Vì sao GSP quan trọng trong ngành dược?
GSP giữ vị trí cực kỳ quan trọng bởi vì:
- Thuốc và nguyên liệu làm thuốc rất nhạy cảm với môi trường: độ ẩm, nhiệt độ, ánh sáng, va đập đều có thể làm giảm hiệu lực hoặc gây hư hỏng. GSP giúp kiểm soát những yếu tố này.
- Một kho thuốc hoặc cơ sở bảo quản không đạt GSP dù thuốc được sản xuất đúng chuẩn GMP thì khi đến tay người dùng vẫn có thể bị hư hỏng, mất tác dụng hoặc gây rủi ro.
- Việc tuân thủ GSP là yêu cầu pháp lý bắt buộc tại Việt Nam đối với nhiều loại cơ sở kinh doanh, bảo quản thuốc.
- Đối với người học ngành Dược hoặc đang thực hành nghề nghiệp, hiểu GSP giúp bạn hành nghề chuẩn mực, nắm rõ quy trình kho, bảo quản, chuẩn bị tốt hơn cho thực tế.
Các yếu tố và tiêu chuẩn chính của GSP
Một cơ sở muốn đạt chuẩn GSP cần đáp ứng các nhóm tiêu chí sau:
Nhân sự
- Thủ kho hoặc người quản lý kho thuốc phải có trình độ chuyên môn phù hợp, thường là Dược sĩ trung cấp trở lên với nghiệp vụ kho. T
- Nhân viên kho được đào tạo, hiểu biết về quy trình xuất–nhập, kiểm kê, xử lý thuốc hết hạn, trả hàng, thu hồi.
Nhà xưởng – trang thiết bị
- Kho bảo quản phải có sơ đồ rõ ràng, phân khu chức năng như kho nhận hàng, kho kiểm hàng, kho bảo quản, kho hàng trả lại.
- Điều kiện môi trường được kiểm soát: nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng phù hợp với từng loại thuốc. Thiết bị đo và ghi dữ liệu phải có.
Quy trình bảo quản – xuất nhập
- Hàng nhập kho phải kiểm tra chất lượng, giấy tờ và được sắp xếp theo nguyên tắc FIFO (nhập trước – xuất trước).
- Hàng trả về, hàng thu hồi phải được cách ly, ghi chép rõ ràng để đảm bảo thuốc lỗi không lưu hành.
- Hồ sơ, tài liệu phải được lưu giữ và sẵn sàng kiểm tra – từ chứng từ nhập kho, bảng nhiệt độ, kiểm kê hàng tồn kho.
GSP khác gì so với các tiêu chuẩn khác trong ngành dược?
Trong ngành dược, bạn thường nghe đến những tiêu chuẩn viết tắt như GMP, GDP, GLP… thì:
- GMP: Thực hành tốt sản xuất thuốc
- GDP: Thực hành tốt phân phối thuốc
- GSP: Thực hành tốt bảo quản thuốc và nguyên liệu
Vì vậy, GSP là mắt xích liên tục giữa sản xuất/phân phối và khi thuốc còn trong kho, trước khi đến tay người dùng.
Ứng dụng GSP trong đào tạo ngành Dược
Nếu bạn đang học ngành Dược, việc hiểu rõ “GSP trong ngành dược là gì” sẽ rất hữu ích vì:
- Bạn sẽ học các môn như “Quản lý kho thuốc”, “Bảo quản và vận chuyển thuốc”, “Luật Dược” – nơi GSP được giảng dạy và thực hành.
- Việc nắm vững GSP giúp bạn nâng cao kỹ năng nghề nghiệp và tăng khả năng tuyển dụng vào các vị trí quản lý kho thuốc, bảo quản thuốc, hoặc công việc tại nhà máy, bệnh viện.
Lời khuyên cho bạn nếu muốn học hoặc làm việc với tiêu chuẩn GSP
- Khi chọn trường hoặc khóa học ngành Dược, hãy xem chương trình có học phần về bảo quản – kho thuốc – GSP hay không.
- Tham gia thực hành tại kho hoặc nhà thuốc có đạt chuẩn GSP để trải nghiệm thực tế quy trình.
- Hiểu rõ pháp lý: biết rằng GSP được quy định trong Thông tư 36/2018/TT‑BYT và được kiểm tra định kỳ đối với các cơ sở bảo quản.
- Nếu bạn muốn làm nghề trong môi trường kho, bệnh viện hoặc công ty dược phẩm – hãy trau dồi kiến thức về kho lạnh, vận chuyển lạnh và hệ thống quản lý kho hiện đại áp dụng GSP (như trong bài về kho lạnh đạt chuẩn GSP).
GSP trong ngành dược là gì? – GSP là tiêu chuẩn “Thực hành tốt bảo quản thuốc và nguyên liệu làm thuốc”, là chuẩn mực không thể thiếu để đảm bảo thuốc khi lưu giữ và vận chuyển vẫn đạt chất lượng và an toàn đến người sử dụng. Kiến thức về GSP không chỉ là điều kiện pháp lý cho các cơ sở mà còn là nền tảng nghề nghiệp cho bạn khi học ngành Dược hoặc hành nghề dược.
Hãy bắt đầu trau dồi ngay từ khi còn học tập – nắm chắc GSP để bạn không chỉ hành nghề đúng chuẩn, mà còn trở thành nhân sự có chuyên môn vững vàng trong ngành Dược.
